टोखामा समातिएको अबैध डलर र युरो काण्ड अहिले राजस्व अनुसन्धान बिभागका कर्मचारीलाई कमाईखाने भाँडो बनेको छ । दश दिन बढी भईसक्दा पनि ठोस कार्वाही हुन नसकेको यो काण्डमा अनुसन्धान बिभागले केही व्यवसायीलाई समाउँदै आर्थिक जोहो गरेर छाड्ने गरेको छ ।

बिगतमा यस्ता केही कारोवारमा संलग्न भएका भनिएका व्यवसायीलाई वोलाएर अनावश्यक दुःख दिँदै आर्थिक जोहो गर्न त्यहाँका कर्मचारीहरु लागेको व्यवसायीहरुले बताउन थालेका छन् । केही व्यवसायीलाई वोलाएर तपाईको पृष्ठभूमि राम्रो देखिएन नत्र बरवाद होला भन्दै नाजायज रकम संकलनमा त्यहाँका निर्देशकदेखि महानिर्देशकसम्म लागेको आरोप लागेको छ ।

पक्राउ परेका चालककले चिनियाँ नागरिकले समान दिएको बताएको प्रहरीले सार्वजनिक गरेको थियो । तर, बिभागका एक निर्देशकले भने नेपाली व्यवसायीलाई सोधपुछमा वोलाउन थालेपछि व्यवसायि तनावमा परेका हुन् । माथिल्लो निकायले चासो राखेको छ । तपाईप्रति पनि शंका देखियो भन्दै बिभागका निर्देशकले टेलिफोन गर्दै तनाव दिन थालेका छन् ।

टोखाको झोरबाट २५ करोड १९ लाख २४ हजार रुपैयाँ बराबर युरो र डलर बरामद प्रकरणको अनुसन्धान प्रक्रिया अझै अघि बढ्न सकेको छैन । काठमाडौं अपराध अनुसन्धान कार्यालयले ४ चैतमा पैसा ढुवानी गर्ने ट्रकसहित उक्त रकम बरामद गरेकोमा नौ दिन बितिसक्दा पनि अनुसन्धान अघि नबढेको हो ।

प्रहरीले बरामद रकमसहित पक्राउ परेका ट्रकचालक सिन्धुपाल्चोक भोटेकोशी गाउँपालिका– १ का ४३ वर्षीय फुच्चे भनिने कुसाङ लामालाई ५ चैतमा राजस्व अनुसन्धान विभागमा बुझाएको थियो । तर, विभागले बरामद नोटको सनाखत नसकिएकाले अनुसन्धानको स्वामित्व ग्रहण गरेको थिएन । विभागका महानिर्देशक चण्डीप्रसाद घिमिरेले नोटको सनाखतपछि मंगलबार मात्रै फाइल विभागमातहत आएकाले अब विभागले थप अनुसन्धान अघि बढाउने बताएका छन्  ।

तर, यत्रो दिनसम्म सनाखत नै गर्न नसक्ने अवस्था नरहेको जानकारहरु बताउँछन् । २५ करोड बरामद घटनासँग सम्बन्धित फाइलको पूर्ण स्वामित्व बिभाग पुगेको र केही अनुसन्धान भएको र अब विभागबाट नयाँ ढंगले अनुसन्धान अघि बढ्ने बिभाग स्रोतले जनायो । कुसाङले ना.७ ख १६५२ नम्बरको ट्रकमा लुकाएर विदेशी मुद्रा रसुवाको केरुङतर्फ लैजान लाग्दा अनुसन्धान कार्यालयबाट खटिएको प्रहरी टोलीले ट्रकसहित उनलाई पक्राउ गरेको थियो ।

ट्रक खानतलासी गर्दा अमेरिकी डलर १०० दरका तीन हजार ११९, ५० दरका १७९, युरो पाँच सय दरका ११, दुई सय दरका ४८०, एक सय दरका चार हजार १४८ र ५० दरका १७ हजार १७७ बरामद भएको थियो । बरामद रकम रातभर लगाएर पनि प्रहरीले गणना गर्न नसकेपछि राष्ट्र बैंकबाट मेसिन ल्याएर गनिएको थियो । गणनापछि प्रहरीले सबै नोट विभाग त पठायो, तर प्रत्येक नोटको नम्बर लेख्न सकेको थिएन । यत्तिकै विभागले अनुसन्धानको फाइल बुझ्न मानेको थिएन ।

सनाखत नहुने देखिएपछि अनुसन्धानमा संलग्न प्रहरी टोली पुनः नोटको नम्बर लेखनमा लागेको थियो । विभागका अनुसार नोटको नम्बर लेख्न नै सात दिन लाग्यो । ट्रकसँगै पक्राउ परेका कुसाङ उनै व्यक्ति हुन् जो १३ पुस ०७३ मा कलंकीबाट सात किलो सुनसहित पक्राउ परेका थिए । घटनामा प्रयोग गरिएको ट्रक कुसाङकी आमाको नाममा छ । जुन ट्रक कुसाङले आफैँ चलाउँदै आएका थिए । कुसाङलाई तस्करले रसुवागढीसम्म मात्रै विदेशी मुद्रासहितको ट्रक हाँक्न निर्देशन दिएको प्रारम्भिक सोधपुछमा खुलेको छ । त्यही निर्देशनअनुसार उनी ट्रकमा २५ करोड लुकाएर रसुवागढीतर्फ जाँदै थिए ।

सूचना चुहिएपछि काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयबाट खटिएको प्रहरी टोलीले उनलाई टोखाको झोरबाट पक्राउ गरेको थियो । प्रहरीका अनुसार रसुवागढी पुगेपछि उक्त ट्रक नेपाल–चीन सीमा कटाएर केरुङसम्म लैजाने जिम्मा भने अर्कै चालकले पाएका थिए । त्यसैगरी, ट्रकलाई केरुङबाट नाका कटाएर पुनः रसुवागढी फिर्ता ल्याउने जिम्मा पनि फरक चालकले नै पाएका थिए । रसुवागढी आइपुगेपछि मात्रै ट्रक कुसाङको जिम्मामा आउँथ्यो र उनले काठमाडौंसम्म ल्याउनुपथ्र्यो । घटना संगठित प्रकृतिको भएको प्रहरी अनुमान छ ।

यस्ता घटना अनुसन्धान गर्न राजस्व अनुसन्धान विभागसँग न अनुभव छ, न दक्ष जनशक्ति नै । विभागले मूलतः राजस्व चुहावटमा केन्द्रित भएर अनुसन्धान र अभियोजन गर्छ । त्यसो हुँदा प्रहरी यो अनुसन्धानमा विभागसँगै सहकार्य गर्न चाहन्छ । यसका निम्ति प्रहरीले विभागलाई तीन विकल्प दिएको छ । पहिलो, अनुसन्धान कार्यालयको टोली विभागमै बसेर अनुसन्धानमा सघाउने, दोस्रो, प्रहरी अधिकारी सम्मिलित छुट्टै अनुसन्धान समिति गठन गर्ने र तेस्रो, निश्चित घटना अनुसन्धानमा सघाउन भन्दै विभागले प्रहरीलाई औपचारिक आग्रह गर्ने । तर, विभाग प्रहरीको कुनै पनि विकल्प मान्न तयार छैन ।

अनुसन्धान कार्यालय स्रोतले भन्यो, ‘रकम बरामदपछि हामीले विभागमा पठायौँ । यति ठुलो घटनामा अझै अनुसन्धान प्रक्रिया अघि बढ्न सकेको छैन न कोही पक्राउ नै परेका छन् । यो घटना संगठित प्रकृतिको छ । जसको अनुसन्धान गर्ने दक्षता विभागसँग छैन । यस सम्बन्धमा हामीले विभागलाई तीन विकल्प दिएका छौँ । तर, विभागका अधिकारी मान्न तयार छैनन् ।’ २५ करोडको असली मालिक चिनियाँ नागरिक रहेको पनि प्रहरीको प्रारम्भिक अनुमान छ । उनी विगतदेखि नै सुन तस्करी धन्दामै संलग्न हुँदै आएको पनि प्रहरी बताउँछ ।