धेरै मानिसहरू व्यस्त दिनचर्या, शौचालयको अभाव वा बानीकै कारण पिसाब रोक्ने गर्छन् । कहिलेकाहीं रोक्नुले तत्काल कुनै ठूलो असर नपर्न सक्छ, तर बारम्बार यस्तो गर्दा गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्तिन सक्छ ।

कति समयसम्म पिसाब रोक्न सकिन्छ ?

मानिसको पिसाब थैलीले करिब ४०० देखि ६०० मिलिलिटर पिसाब आरामदायक रूपमा थाम्न सक्छ । तर, जब पिसाब थैली भरिन्छ, शरीरले मस्तिष्कलाई खाली गर्न संकेत दिन्छ । बारम्बार यो संकेतलाई बेवास्ता गर्नाले पिसाब थैलीको कार्यक्षमता कमजोर हुन सक्छ ।

लामो समय पिसाब रोक्दा हुने स्वास्थ्य जोखिमहरू

१. युटिआइ (पिसाब बग्ने मार्गमा संक्रमण) – पिसाब रोक्दा पिसाब थैलीमा रहेका ब्याक्टेरियाहरू वृद्धि भएर संक्रमणको सम्भावना बढ्छ । महिलाहरूमा पिसाब नली छोटो हुने हुँदा युटिआइको जोखिम अझ बढी हुन्छ । जलन, बारम्बार पिसाब लाग्ने, धमिलो वा गन्धयुक्त पिसाब र पेटको तल्लो भागमा दुखाइ जस्ता लक्षणहरू संक्रमणका लक्षणहरू हुन् ।

२. पिसाब थैली कमजोर हुने र राम्ररी काम नगर्ने – बारम्बार पिसाब रोक्दा पिसाब थैलीका मांसपेशीहरू कमजोर हुन्छन् जसले गर्दा पिसाब थैली पूरा खाली गर्न कठिन बनाउँछ । यसले गर्दा पिसाब फर्कने जस्तो अवस्था हुन सक्छ जसमा पिसाब फेरिसक्दा पनि पिसाब थैलीमा अझै पिसाब बाँकी रहन्छ, जसले गर्दा संक्रमण र पिसाब रोकेका कारण पत्थरी बन्ने सम्भावना बढाउँछ ।

३. मिर्गौलामा असर – लामो समयसम्म पिसाब रोकिराख्दा मिर्गौलामा फर्किएर दबाब पर्न सक्छ । यसले मिर्गौलामा संक्रमण वा दीर्घकालीन हानी निम्त्याउन सक्छ । समयमै उपचार नगरेमा मृगौलामा सदाका लागी असर पर्न सक्छ ।

४. पत्थरी बन्ने खतरा – पिसाब लामो समयसम्म पिसाब थैलीमा रहँदा त्यहाँ मिनरल र फोहोर पदार्थ जमेर पत्थरी बन्न सक्छ । यसले पिसाब गर्न कठिन पार्न सक्छ र कहिलेकाहीं शल्यक्रिया आवश्यक हुन सक्छ ।

५. पिसाब नियन्त्रण गुमाउने समस्या तथा बढी सक्रिय पिसाब थैली – पिसाब रोक्ने बानीले पिसाब थैलीको प्राकृतिक प्रक्रिया कमजोर पार्छ । यसले पिसाब नियन्त्रण गर्न गाह्रो बनाउन सक्छ वा बारम्बार पिसाब गर्नुपर्ने समस्या निम्त्याउन सक्छ ।

कसलाई बढी जोखिम हुन्छ ?

बारम्बार युटिआइ वा मर्गौला समस्या भएका व्यक्ति, गर्भवती महिलाहरू, जसमा हर्मोनल परिवर्तन तथा पिसाब थैलीमा दबाब बढी हुन्छ । वृद्ध व्यक्तिहरू, जसको पिसाब थैली नियन्त्रण क्षमता कमजोर हुन सक्छ ।

कति पटक पिसाब गर्नु उचित हुन्छ ?

साधारणतया, वयस्कहरूले हरेक ३–४ घण्टामा पिसाब गर्नु उपयुक्त हुन्छ । लामो समय पिसाब रोक्नाले पिसाब थैलीमा अनावश्यक दबाब पर्न सक्छ र स्वास्थ्य जोखिम बढ्न सक्छ ।

स्वस्थ युरिनरी प्रणालीका लागि के गर्ने ?

• पर्याप्त पानी पिउनुहोस्, जसले ब्याक्टेरिया बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ ।
• सरसफाइमा ध्यान दिनुहोस्, ताकि संक्रमणको सम्भावना कम होस ।
• क्याफिन र अल्कोहल कम सेवन गर्नुहोस्, किनभने यी पदार्थहरूले पिसाब थैलीलाई चिडचिडाहट गराउँछन् ।
• ब्ल्याडर ट्रेनिङ अपनाउनुहोस्, जसले पिसाब नियन्त्रण सुधार गर्न मद्दत गर्छ ।
• कहिलेकाहीं पिसाब रोक्नु हानिकारक नहुन सक्छ, तर बारम्बार यस्तो गर्दा गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्तिन सक्छ ।
• यदि तपाईंलाई निरन्तर पिसाबसम्बन्धी समस्या छ भने चिकित्सकसँग परामर्श लिनु उत्तम हुन्छ ।