स्वदेशमै बसेर केही गर्छु भन्ने मनसाय बोकेका युवालाई ब्याज अनुदान कार्यक्रम एउटा खुड्किलो चढ्ने माध्यम बनेको बताउँछन्, युवा व्यवसायी विनोद श्रेष्ठ । रामपुर नगरपालिकामार्फत सञ्चालित युवा स्वरोजगार कार्यक्रमअन्तर्गत ब्याज अनुदानमा सिफारिस भइ उनले व्यवसाय चलाएका छन् ।

पहिलो पटक ब्याज अनुदानमा नगरपालिकाबाट सिफारिस भइ उनले १० लाख रूपैयाँको ब्याज अनुदान लिए । दोस्रो पटकका लागि पनि उनी यस आर्थिक वर्षको कार्यक्रममार्फत पुनः कार्यक्रममा दोहोरिएका छन् । उनले पहिलोपटक नगरपालिकाले तोकेको प्रक्रिया अनुसार व्यवसाय चलाएका थिए । यस पटक सो कार्यक्रममा २० लाख रूपैयाँ सिफारिसमा परेको श्रेष्ठले बताए ।

‘व्यवसाय भनेको आफैँले लगानी गर्ने हो, अनुदान भनेको एउटा खुड्किलो चढ्ने माध्यम हो, नगरपालिकाले ल्याएको यस कार्यक्रमले व्यवसायमा सहजता ल्याएको छ, व्यवसायका लागि बैंकबाट लिएको ऋणको ब्याज नगरपालिकाले तिरिदिएपछि धेरै सजिलो भएको छ,’ उनले भने । उनले होलस्टिन नामबाट पशु फार्म चलाएका छन् । लामो समयदेखि पशुफार्म व्यवसायमा आबद्ध श्रेष्ठले नगरपालिकाले सञ्चालन गरेको ब्याज अनुदान कार्यक्रमको प्रभाव युवामा परेको बताए । यसले युवालाई व्यवसाय गर्न प्रोत्साहन मिलेको छ ।

‘ब्याज अनुदान कार्यक्रम असाध्यै राम्रो छ, व्यवसाय सानो होस् या ठूलो लगानी आफैँले गर्ने हो,’ उनले भने, ‘तर अनुदान आउनु र पाउनु भनेको एउटा व्यवसायमा खुड्किलो चढ्ने आधार हो, यसलाई हामीले प्रोत्साहनका रूपमा लिनुपर्छ ।’ उनले पशु खरिद बिक्री, दूध उत्पादन तथा बजारीकरण कार्य गरिरहेका छन् । श्रेष्ठले विदेश जान लागेका युवालाई स्वदेशमै बसेर केही गर्न सकिन्छ भन्ने उदाहरण देखाउँदै पशुपालनमा लागेको बताए । हाल उनको फार्ममा गाईभैँसीसहित १० वटा पशु छन् । पशु थप्ने तयारी गरिरहेका छन् । उनले २० वटा लैनो भैँसीपालन गर्ने योजना बनाएका छन् ।

हाल ६० लिटर दूध उत्पादन लिइरहेको र धेरै हुँदा १३० लिटर उत्पादन हुने गरेको श्रेष्ठ बताउँछन् । रामपुर नगरपालिकाले सञ्चालन गरेको युवा स्वरोजगार कार्यक्रममार्फत युवाले विभिन्न व्यवसाय गरेर आत्मनिर्भर बन्दै गएका छन् । विदेश गएर फर्केका र जाने तयारीमा रहेका युवालाई स्वदेशमै बसेर विभिन्न व्यवसाय सञ्चालन गरी स्वरोजगार बनाउन आव २०७६–०७७ देखि नगरपालिकाले युवा स्वरोजगार अन्तर्गत ब्याज अनुदान कार्यक्रम सुरु गरेको हो । यस कार्यक्रममा सिफारिस भएका व्यवसायीलाई बैंकमा लिएको ऋणको ब्याज बुझाउनुपर्ने झन्झट व्यहोर्नुपरेको छैन ।

सुरुमा पाँच लाख रूपैयाँबाट ब्याज अनुदान दिन थालेको नगरपालिकाले हाल भने ३० लाख रूपैयाँसम्म अनुदान दिने गरेको छ । यस कार्यक्रमबाट अहिलेसम्म ९७ युवा लाभान्वित भएका छन् । हालसम्म एक करोड ११ लाख ६९ हजार आठसय २८ रूपैयाँ बराबरको रकम लगानी गरिएको छ । युवा वैदेशिक रोजगारमा जानेक्रम बढ्दै गइरहेको अवस्था हुँदा उनीहरुलाई गाउँमै व्यवसाय सञ्चालन गरेर टिक्ने वातावरण बनाउँदै ब्याज अनुदान कार्यक्रम ल्याइएको रामपुर नगरप्रमुख एवं युवा स्वरोजगार कार्यक्रम सञ्चालन समिति संयोजक रमणबहादुर थापा बताउँछन् ।

‘सिधैँ अनुदान रकम दिनुभन्दा ब्याजमा लगानी गरिदिँदा व्यवसाय दीर्घकालसम्म टिक्ने र व्यवसायीलाई पनि बैंकबाट लिएको ऋणको ब्याज तिर्नुपर्ने भार परेन,’ नगर प्रमुख थापाले भने, ‘बैंकको ब्याज रकम नगरपालिकाले बुझाइदिने भएपछि व्यवसायीलाई ब्याज तिर्ने तनाव भएन, व्यवसायमा मात्रै ध्यान दिएर भयो, ब्याज अनुदान कार्यक्रम धेरै प्रभावकारी र लामो समयसम्म व्यवसाय टिक्ने देखिएको छ ।’ यस आवमा नगरभित्रका ४४ जना युवालाई कार्यक्रममा छनोट गरिएको नगरप्रमुख थापाले बताए । मापदण्डअनुसार व्यवसाय नगर्नेका लागि भने अनुदान रोक्का गरिने उनी बताउँछन् । नगर प्रमुख थापाका अनुसार कार्यक्रममा समावेश व्यवसायीले तोकेको मापदण्डअनुसार प्रक्रिया पूरा गर्नेलाई अनुदान उपलब्ध गराइएको छ ।

तरकारी, फलफूलखेती, संरचनाभित्र तरकारी खेती तथा तरकारी वा फलफूल वा पुष्प नर्सरी, कुखुरापालन (ब्रोइलर), कुखुरापालन (स्थानीय, लेयर्स, हाँसलगायत अन्य पक्षीपालन), माछापालन, बाख्रापालन, मौरीपालन, च्याउखेती, बङ्गुरपालन, गाईभैँसीपालन व्यवसाय गर्नका लागि नगरपालिकाले ब्याज अनुदान उपलब्ध गराउँदै आएको नगरपालिका कृषि शाखा प्रमुख एवं सदस्यसचिव नारायणप्रसाद गैरेले बताए । कार्यक्रमा सिफारिस भएर व्यवसायमा लागेका व्यवसायीको बेलाबेलामा समितिले तोकेको मापदण्डअनुसार काम गरे–नगरेको अनुगमन गर्ने कार्य भइरहेको प्रमुख गैरे बताउँछन् ।

उनका अनुसार तरकारी खेती तथा फलफूल खेती न्यूनतम दुईदेखि पाँच रोपनीमा खेती गर्नेलाई पाँच लाख रूपैयाँ, १० रोपनीमा १० लाख, ३० रोपनीमा २० लाख, ५० रोपनीमा ३० लाख रहेको छ भने संरचनाभित्र तरकारी खेती तथा तरकारी वा फलफूल वा पुष्प नर्सरी व्यवसाय न्यूनतम एक रोपनीमा पाँच लाख, पाँच रोपनीमा २० लाख, १० रोपनीमा ३० लाख र च्याउखेती न्यूनतम तीन डुम हाउसलाई पाँच लाख, ६ डुम हाउसलाई १० लाख, १२ डुम हाउसलाई २० लाख र १८ डुम हाउसलाई ३० लाख रूपैयाँ रहेको छ ।

बङ्गुरपालनतर्फ न्यूनतम पाँच माउ वा २० वटा बच्चा भएकालाई ६ लाख, १० वटा माउलाई १२ लाख, २० माउलाई २४ लाख, २५ माउलाई ३० लाख छ भने गाईभैँसीपालनतर्फ न्यूनतम पाँच माउका लागि १० लाख, १० माउलाई २० लाख, २० माउका लागि ३० लाख रूपैयाँ रहेको छ । यस्तै, कुखुरापालन (ब्रोइलर) न्यूनतम ५०० पालन गरेमा तीन लाख रूपैयाँ, ८०० लाई पाँच लाख, एक हजार ६०० गर्नेलाई १० लाख, तीन हजार २०० लाई २० लाख रूपैयाँ छ । पाँच हजार कुखुरापालनका लागि ३० लाख र कुखुरापालनमै (लोकल, लेयर्स, हाँस लगायत अन्य पक्षीपालन) न्यूनतम ५०० पक्षीका लागि ६ लाख, एक हजार ५०० पक्षीपालन गर्नेलाई १५ लाख, तीन हजार कुखुरापालन गर्नेलाई ३० लाख रूपैयाँ रकम ब्याज अनुदानको रुपमा उपलब्ध गराइने कार्यविधिमा उल्लेख छ ।

माछापालनतर्फ भने न्यूनतम दुई रोपनीमा पाँच लाख रूपैयाँ, पाँच रोपनीमा १० लाख, १० रोपनीमा २० लाख, १५ रोपनीमा ३० लाख छ भने बाख्रापालनतर्फ (माउबाख्रा) न्यूनतम दशवटा माउ बाख्राका लागि पाँच लाख, २० भएमा १० लाख, ४० भएमा २० लाख, ६० माउबाख्रालाई ३० लाख रूपैयाँ र मौरीपालनतर्फ न्यूनतम २० घार भएमा तीन लाख रूपैयाँ, ४० घारलाई ६ लाख, ८० घारलाई १२ लाख, दुईसय घारलाई ३० लाख रूपैयाँ रहेको छ । अन्य व्यवसाय तथा विन व्यवसायका लागि भने समितिको निर्णयानुसार उपलब्ध गराइनेछ ।

दुई वर्षसम्म युवा स्वरोजगार कार्यक्रममार्फत ब्याज अनुदान प्राप्त गरिसकेका युवा उद्यमीले पुनः कार्यक्रममा सहभागी भइ ब्याज अनुदानका लागि प्रस्ताव पेस गरेमा समितिले पूर्वसञ्चालित व्यवसायमा थप न्यूनतम मापदण्ड पूरा गरी मापदण्डअनुसारको कर्जा रकममा ब्याज अनुदान दिइने कार्यविधिमा जनाइएको छ । समितिले तोकेको मापदण्ड र कार्यविधिमा रहेर व्यवसाय गर्ने युवालाई कार्यक्रममा समावेश गरिने गरिएको छ । केही काम गर्न चाहना भएका युवा उद्यमीलाई व्यवसायबाट स्वरोजगार र आत्मनिर्भर बनाउन ब्याज अनुदान उपलब्ध गराइएको छ । यस कार्यक्रममा सहभागी हुन इच्छुक व्यक्तिका लागि २१ वर्षदेखि ५९ वर्ष उमेर तोकिएको छ ।