शरीरमा पानीको कमीले मस्तिष्क घातको जोखिम
डिहाइड्रेसन एक गम्भीर अवस्था हो, जसले छोटो अवधि र दीर्घकालीन प्रभावहरू निम्त्याउन सक्छ । विशेषगरी गर्मीमा डिहाइड्रेसनको समस्या बढी देखिन्छ, किनभने हाम्रो शरीरमा पसिना बढी आउँछ र यो अनुपातमा हामी पानी पिउँदैनौँ ।
यही कारणले गर्दा सबै मानिसहरूलाई दैनिक कम्तीमा ३–४ लिटर पानी पिउन सल्लाह दिइन्छ । हार्वर्ड हेल्थको रिपोर्ट अनुसार, डिहाइड्रेसनको गम्भीर अवस्थाले तपाईँलाई स्ट्रोकको जोखिम पनि बढाउँछ ।
लोमा लिन्डा युनिभर्सिटीको अनुसन्धानका अनुसार दैनिक कम्तीमा पाँच गिलास पानी पिउनाले स्ट्रोकको जोखिम ५३ प्रतिशतले कम गर्न सकिन्छ । यसले स्ट्रोकको अवस्थामा बिरामीको लक्षणहरूमा पनि सुधार गर्न सक्छ ।
जोन्स हप्किन्स अस्पतालका विज्ञहरूले एक प्रतिवेदनमा स्ट्रोकका बिरामीहरू डिहाइड्रेसन भएमा उनीहरूको गम्भीर स्वास्थ्य जोखिमको जोखिम चार गुणासम्म बढ्ने बताए । डिहाइड्रेसनले रक्त नलीको इन्डोथेलियल कार्यमा बाधा पुर्याउने, रगतको प्रवाहमा समेत बाधा पुग्ने भएकाले स्ट्रोक र मुटु सम्बन्धी रोग लाग्ने खतरा निम्त्याउने अनुसन्धानकर्ताहरू बताउँछन् ।
निर्जलीकरणको कारण हाइपोभोलेमिक झटका अधिक सामान्य हुन्छ, जुन गम्भीर र कहिलेकाहीँ घातक हुन सक्छ । शरीरमा पानीको कमी हुनुका साथै ब्लड प्रेसर घट्नुका साथै शरीरमा अक्सिजनको पनि कमी हुने भएकाले यस्ता समस्या हुने खतरा हुन्छ । धेरै तातो ठाउँमा यसको जोखिम बढी देखिएको छ ।
गर्मीको समयमा गर्मीको स्ट्रोक धेरै सामान्य छ, जसको मुख्य कारण निर्जलीकरण मानिन्छ । कडा व्यायाम र अत्यधिक पसिनाका कारण शरीरमा पानीको कमी हुन्छ । यदि तपाईँले यो अनुपातमा पर्याप्त तरल पदार्थ पिउनुभएन भने, गर्मी स्ट्रोक हुन सक्छ । बान्ता हुने, रक्तचाप कम हुने जस्ता समस्याको जोखिम पनि हुन्छ, कतिपय अवस्था घातक पनि हुन सक्छन् ।
लामो समयसम्म वा बारम्बार निर्जलीकरणले पिसाब नलीमा सङ्क्रमण, मिर्गौलाको पत्थरी र मिर्गौला फेल हुन सक्छ । शरीरमा पानीको कमी हुनुको सबैभन्दा ठूलो साइड इफेक्ट मिर्गौलामा पर्छ, यसलाई स्वस्थ राख्न प्रशस्त मात्रामा पानी र तरल पदार्थको सेवन गर्नुपर्छ ।
सत्यपाटी संवाददाता । काठमाडौं