तनावमुक्त हुनु, आत्मविश्वास हुनु, खुसी हुनु, दैनिक बाधा व्यवधानबाट जोगिनु, हाँसो र रमाइलोसँग चुनौतीहरूको सामना गर्ने साहस हुनुलाई सामान्यतया राम्रो मानसिक स्वास्थ्य मानिन्छ ।
जसरी शारीरिक स्वास्थ्य महत्त्वपूर्ण छ, त्यसरी नै आफ्नो मानसिक स्वास्थ्यमा पनि ध्यान दिनु आवश्यक छ । त्यसो भए, तपाईं कसरी राम्रो मानसिक स्वास्थ्य कायम राख्न सक्नुहुन्छ र सुन्दर जीवन बिताउन सक्नुहुन्छ ? यहाँ केहि सुझावहरू छन्,
१) व्यक्तिगत सम्बन्ध – तपाईंको जीवनमा तपाईंलाई समर्थन गर्ने व्यक्तिहरूसँग राम्रो र स्वस्थ व्यक्तिगत सम्बन्ध राख्नुहोस् । मानसिक स्वास्थ्यमा व्यक्तिगत सम्बन्धले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ ।
२) फुर्सदको लागि समय निकाल्नुहोस् – आनन्द र आनन्द ल्याउने नृत्य, गायन, खेल खेल्ने आदि जस्ता गतिविधिहरूको लागि समय निकाल्नु तपाईंको मानसिक स्वास्थ्यको लागि महत्त्वपूर्ण हुन सक्छ ।
३) सामुदायिक समूहहरूमा भाग लिनुहोस् – समान रुचिहरू साझा गर्ने व्यक्तिहरूसँग सामुदायिक समूहको एक हिस्सा बन्न र ती रुचिहरूको बारेमा कुराकानी गर्न र विचार र भावनाहरू आदानप्रदान गर्न सक्षम हुनुले तपाईंलाई मानसिक रूपमा स्वस्थ राख्न मद्दत गर्न सक्छ ।
४) सामुदायिक गतिविधिहरु – सामुदायिक गतिविधिमा सहभागी हुनाले तपाईलाई खुशी दिन र समुदायको विकासमा योगदान दिन सक्छ । यो समुदायको सुधारको लागि आफ्नो समय, ज्ञान, र अनुभव स्वयंसेवक गर्ने अवसर पनि हुन सक्छ ।
५) आफ्नो ख्याल राख्नुहोस् – आफ्नो खानपान, सरसफाई, शारीरिक स्वास्थ्य लगायतका कुरामा ध्यान दिन जरुरी छ । यसले तपाईको मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि कायम राख्न मद्दत गर्नेछ ।
६) तनावको सामना गर्ने – कस्तो प्रकारको अवस्था र व्यवहारले तपाईंलाई तनावमा राख्छ ? तपाईं तनावलाई कसरी प्रतिक्रिया दिनुहुन्छ ? यो आफैले बुझ्न महत्त्वपूर्ण छ । यसको विरुद्ध निरन्तर अभ्यास गरेर, तपाईं आफैंमा तनावको प्रभावलाई कम गर्न सक्नुहुन्छ ।
७) विश्राम र कायाकल्प – मानसिक स्वास्थ्यले राम्रो स्वास्थ्य कायम राख्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । नियमित रूपमा सही समयमा सुत्नु र उठ्नुले तपाईंलाई ताजा रहन मद्दत गर्छ । थप रूपमा, दिनभरि कामको बीचमा छोटो ब्रेक लिने, टाढाको दृश्यहरू हेरेर र अरूसँग कुरा गर्दा तपाईंलाई कायाकल्प गर्न र प्रभावकारी रूपमा आफ्नो काम पूरा गर्न मद्दत गर्न सक्छ ।
सत्यपाटी संवाददाता । काठमाडौं