फुर्सदको समयमा के गर्नुहुन्छ ? पक्कै पनि तपाईले आफ्नो दैनिक समय मोबाइलमा बिताउनु हुन्छ । काम र व्यस्तताको बावजुद तपाई एक पल आराम गर्नको लागि आफ्नो मोबाइल फोन प्रयोग गर्नुहुन्छ, तर के तपाईले कहिल्यै सोच्नु भएको छ कि मोबाइल फोनले तपाईको आँखालाई असर गरिरहेको छ ?
अन्धकारमा टिभी वा मोबाइलको निलो बत्ती सिधै आँखामा गयो भने आँखाको ज्योति सदाका लागि कमजोर हुन सक्छ । यसले म्याकुलर डिजेनेरेशन जस्ता गम्भीर समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ । एकपटक म्याकुला क्षतिग्रस्त भएपछि, यसलाई मर्मत गर्न लगभग असम्भव छ । अर्थात् आँखाको ज्योति सदाको लागि हराउन सक्छ ।
राति अबेरसम्म मोबाइल र टिभीको स्क्रिन लाइटले आँखा झिम्काउने दरलाई कम गर्छ । अँध्यारोमा स्क्रिन हेर्दा मोबाइल, ल्यापटप वा टिभीको प्रकाश सिधै आँखामा पुग्छ । जसले मोबाइल वा टिभीको उज्यालोमा आँखा केन्द्रित गर्छ । र आँखा झिम्काउने दर कम हुन्छ । एक सामान्य व्यक्तिले प्रतिमिनेट १२ देखि १४ पटक झिम्क्याउँछ ।
तर यो दर लगातार स्क्रिनमा हेर्दा ६ देखि ७ सम्म घट्छ । आँखाको सुख्खापन, ग्लुकोमा, इन्फेक्सन, म्याकुलर डिजेनेरेसन जस्ता अधिकांश आँखाको समस्याको कारण झिम्काउने दर घट्नु हो । स्क्रिन लाइटले रेटिनालाई नोक्सान पुर्याउँछ मोबाइल, ल्यापटप वा टिभीबाट आउने प्रकाशले आँखाको रेटिनालाई असर गर्छ । जसका कारण बिस्तारै आँखा धमिलो हुन जान्छ र आँखाको ज्योति पनि नष्ट हुन्छ ।
सुत्नुअघि र उठ्नेबित्तिकै मोबाइल फोन प्रयोग गर्नु सबैभन्दा खतरनाक मानिन्छ । यो समय हो जब आँखालाई सबैभन्दा बढी आराम चाहिन्छ । यो प्रकाशले नपुंसकता, तनाव र क्यान्सर जस्ता समस्याहरू पनि निम्त्याउँछ । बेलायतको एक्सेटर विश्वविद्यालयको अनुसन्धानका अनुसार मोबाइल फोनबाट निस्कने विद्युत चुम्बकीय विकिरणले नपुंसकता निम्त्याउँछ । धेरै अन्य अध्ययनहरूले पनि मोबाइल फोनको प्रकाशलाई तनाव र क्यान्सरसँग जोडेको छ ।
रातको तुलनामा दिनमा कम क्षति हुन्छ
दिनको समयमा वा उज्यालो उज्यालोमा, हाम्रो आँखाले मोबाइल स्क्रिनमा धेरै ध्यान दिँदैन । जसका कारण आँखामा पनि यसको प्रभाव कम हुन्छ । तर रातमा वा अन्धकारमा हाम्रो आँखा सीधै स्क्रिनमा हेर्छन् । जसका कारण आँखामा कम असर पर्छ ।
आँखालाई उज्यालोबाट कसरी जोगाउने ?
१) अँध्यारोमा सकेसम्म स्क्रिनबाट टाढा रहनुहोस् ।
२) २०–२० को सूत्र पछ्याउन सकिन्छ । अर्थात् मोबाइल फोन प्रयोग गरेको हरेक २० मिनेटपछि २० सेकेन्डको ब्रेक लिनुहोस् ।
३) आँखामा समस्या देखिएलगत्तै चिकित्सकको सल्लाह लिनुहोस् ।
४) राती मोबाइल चलाउँदा नाइट मोड अन गर्नुहोस् ।
५) नीलो कट लेन्स भएको चश्मा लगाउँदा पनि यसले आँखालाई उज्यालोबाट जोगाउँछ ।
सत्यपाटी संवाददाता । काठमाडौं