सूचनाको शक्ति - The Power Of Information

        

छाडा पशु चौपाया व्यवस्थापनमा चुनौति

छाडा चौपायाले नेपालगन्जमा सास्ती, सडक दुर्घटनाको जोखिम

नेपालगन्ज क्षेत्रका छाडा पशु चौपाया राख्नका लागि कान्जी हाउस भए पनि यसको उचित प्रयोग हुन सकेको छैन । छाडा पशु चौपाया व्यवस्थापनका लागि ठूलो क्षमताको गौशाला निर्माण गर्नुपर्ने माग गरिएको छ ।

गाई, साढे, सुँगुर, खच्चर, गधा, भुस्याहा कुकुर नेपालगन्जका मुख्यमुख्य चोकमा मात्र होइन, गल्लीगल्लीमा सयौँको सङ्ख्यामा भेट्न सकिन्छ । पश्चिम नेपालकै सबैभन्दा ठूलो सहर नेपालगन्जका विभिन्न प्रमुख सडक र चोकमा घोडा, खच्चर र गाईबस्तु लगायत छाडा पशु चौपायाको बिगबिगी बढेको छ ।

सहरका अधिकांश मुख्य चोक र सडकमा छाडा घोडा, खच्चड र गाईले कब्जा गरेपछि सडक दुर्घटनाको चुनौती थपिनुका साथै सर्वसाधारणलाई आवागमन समस्या भइरहेको छ । केही दिन पहिले नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाका प्रमुख प्रशान्त विष्ट आफैँ सडकमा खटिएर छाडा चौपायालाई बजार क्षेत्रबाट लखेटे पनि फेरि जताततै छाडा घोडा, खच्चड र गाईगोरु देखिन थालेका छन् ।

उपमहानगरले छाडा चौपाया छोड्नेलाई जरिवाना तिराउने निर्णय गरे पनि सो निर्णय कार्यान्वयन नहुँदा समस्या समाधान हुन नसकेको स्थानीयको गुनासो छ । सो समस्याप्रति उपमहानगरपालिकाले गम्भीर भएर ध्यान नदिएकै कारण पटक–पटक छाडा चौपायाको समस्या दोहोरिएको र सडकमा छाडा चौपाया बढेको नेपालगन्जबासीको गुनासो छ ।

झण्डै दुई वर्षअघि नेपालगन्जका छाडा चौपाया दैलेखमा छाड्न लगिँदा गाई, गोरु बाटोमै मरेपछि नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाका जनप्रतिनिधि र कर्मचारी अदालती मुद्दाको तारेख बोक्ने अवस्थासम्म पुगेका थिए । यस घटनाले त्यसबखत देशैभरि नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाको चर्को आलोचनासमेत भएको थियो ।

यस घटनाअघि पनि बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज आसपासका क्षेत्रमा छाडा चौपाया छाड्ने नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाको निर्णय आलोचित बनेको थियो । उपमहानगरपालिकाले नेपालगन्जको पुरैनीको खुल्ला स्थानमा तारवार गरी चौपाया थुन्ने गरे पनि बजारमा छाडिने छाडा चौपाया व्यवस्थापनको चुनौतीको अन्त्य भने हुन सकेको छैन ।

त्रिभुवन चोक, धम्बोझी चोक, बीपी चोक, पुष्पलाल चोक र गणेशमान चोक लगायत सुर्खेत रोड र सदरलाइनमा सबैभन्दा बढी छाडा घोडा, खच्चड र गाईगोरु भेटिने गरेका छन् । ती क्षेत्रमा दुर्घटनाको जोखिमसँगै आवागमनमा पटक–पटक अवरोधसमेत हुने गरेको सुर्खेत रोडका व्यवसायी सब्बीर सिद्दिकीको दुखेसो छ ।

घोडा, खच्चड र गाईजस्ता चौपाया पाल्नेले अटेरी गरेकै कारण नगरका अधिकांश सडकमा उनीहरूको बिगबिगी भएर दिसापिसाबबाट सडक दुर्गन्ध र फोहोर बढ्ने तथा दुर्घटना निम्तिने गरेको अधिकांश नागरिकको ठहर छ । नेपालगन्ज क्षेत्रका छाडा पशु चौपाया राख्नका लागि कान्जी हाउस भए पनि यसको उचित प्रयोग हुन सकेको छैन ।

छाडा पशु चौपाया व्यवस्थापनका लागि ठूलो क्षमताको गौशाला निर्माण गर्नुपर्ने माग गरिएको छ । त्यसतर्फ समेत सम्बन्धित निकायको ध्यान नपुगेको स्थानीयको गुनासो छ । नेपालगन्जमा छाडा पशुचौपाया ठूलो चुनौतीकै रुपमा रहेको छ । आफ्नो पशु चौपाया छाडा छाड्ने नगरका पशुधनीको प्रवृत्ति जस्ताको त्यस्तै छ ।

नेपालगन्जको छाडा चौपाया नेपालगन्जवासीद्वारा सिर्जित समस्या मात्र होइन । सीमापारि भारतको रुपैडिहा र त्यस आसपासका क्षेत्रबाट सयौँको सङ्ख्यामा पशु यता धपाउने गरिन्छ । वर्षात् शुरु हुने समयमा खच्चर कारोवारीका रोगी, थाकेका, मर्न लागेका खच्चर बजारमा यत्रतत्र छाड्ने गरेकाले पनि छाडा चौपायाको समस्या झन् बल्झिएको छ ।

प्रकाशित मिति : १७ मंसिर २०७९, शनिबार ०८:५२