‘चुच्चे नक्सा’ले चुनावी सभाका क्रममा देशका शीर्ष नेताको ध्यान खिचेको छ । आ–आफ्नो चुनावी प्रचारप्रसारका क्रममा दार्चुला आएका सत्ता गठबन्धन र एमालेको शीर्ष नेतृत्वले सभामा चुच्चे नक्साको प्रसङ्ग जोडतोडले उठाए ।

सत्ता गठबन्धनको चुनावीसभामा प्रधानमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले कूटनीतिक ढङ्गले भारतसँग वार्ता गरेर लिम्पियाधुरा, कालापानी र लिपुलेकसहितको भूमि फिर्ताको पहल गरिने बताए ।

सोही सभालाई सम्बोधन गर्दै नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नक्सा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले मात्र नभइ आफूसमेत पार्टी अध्यक्ष रहेको तत्कालीन नेकपाका बहुमत सदस्यको बलमा बनाइएको बताए ।

प्रधानमन्त्री देउवा र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष दाहालले चुच्चे नक्सा सबै दलको सहमतिमा जारी भएको बताए । यस्तै एमाले अध्यक्ष ओलीले दार्चुलाबाट चुनावी प्रचारप्रसार सुरु गर्दै चुच्चे नक्साको मुद्दा जोडतोडका साथ उठाए ।

ओलीले नक्सा जारी गर्नमा आफ्नो स्वामित्व रहेको बताए । दार्चुलामात्र होइन अन्य जिल्लामा आयोजित चुनावी सभामा समेत चुच्चे नक्साको चर्चा ठूला राजनीतिक दलका शीर्ष नेताले गर्दै आएका छन् ।

प्रधानमन्त्री देउवा गृह जिल्ला डडेलधुरामा एक हप्तासम्म सत्ता गठबन्धनको पक्षमा चुनावी माहोल बनाउन व्यस्त रहे । उनी प्रतिनिधिसभा सदस्यको निर्वाचनमा डडेलधुराबाट प्रत्यासी हुन् । उनले धनगढीमा समेत नेता कार्यकर्तासँगको भेटघाटलाई प्राथमिकता दिए ।

प्रधानमन्त्री देउवा र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष दाहालले बैतडीको पाटनमा पनि चुनावी सभालाई सम्बोधन गरे । यस्तै एमाले अध्यक्ष ओलीले यही कात्तिक १८ गते एकैदिन दार्चुला, बैतडी र कञ्चनपुरमा चुनावी सभालाई सम्बोधन गरे । उनले शनिबार डोटी र कैलालीका तीन ठाउँमा चुनावी सभालाई सम्बोधन गरे ।

दार्चुलामा बडू र ठगुन्ना तेस्रो जितको खोजीमा

दार्चुलाबाट २०४८ सालमा विजयी भइ केन्द्रिय राजनीतिमा बलियो स्थान बनाएका सत्ता गठबन्धनका तर्फबाट प्रतिनिधिसभाका उम्मेदवार दिलेन्द्रप्रसाद बडू उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री हुन् । कांग्रेस केन्द्रीय सदस्यसमेत रहेका ६८ वर्षीय बडू तेस्रो जितको खोजीमा हुन् ।

उनी यसअघि २०५६ को निर्वाचनमा समेत विजयी भएका थिए । संविधानको रक्षा, लोकतन्त्र र आफूबाट सुरु भएका विकास निर्माणका काम पूरा गर्न उम्मेदवार बनेको बडूको भनाइ छ । अन्तिम अवसरको रुपमा उनी मतदातामाझ मत माग्दै हिँडिरहेका छन् । ‘संविधान र लोकतन्त्रमाथि प्रहार भएपछि बनेको गठबन्धन हो । गठबन्धनका उम्मेदवार जित्न जरुरी छ,’ बडूले भने ।

विसं २०४८ मा पहिलो पटक विजयी भएका बडू २०५१ सालको निर्वाचनमा एमाले उम्मेदवार प्रेमसिंह धामीसँग पराजित भएउका थिए । उनी २०५६ सालमा पुनः विजयी भए । विसं २०६४ मा भएको संविधानसभाको पहिलो निर्वाचनमा दार्चुलाबाट नेकपा माओवादीका लक्ष्मणदत्त जोशी विजयी भए । सो निर्वाचनमा एमालेका गणेशसिंह ठगुन्ना दोस्रो र बडू तेस्रो स्थानमा रहे ।

कांग्रेस उम्मेदवार बडू र एमाले उम्मेदवार ठगुन्नाबीच पहिलो प्रतिस्प्र्धा २०६४ सालमा भएको हो । विसं २०७० मा भएको संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनमा बडू र ठगुन्नाबीच पुनः प्रतिस्पर्धा भयो । ठगुन्ना विजयी भए । यस्तै २०७४ सालमा भने एमाले उम्मेदवार पुनः विजयी भए । कांग्रेस उम्मेदवार बडू भने समानुपातिकबाट सांसद बने ।

सो निर्वाचनमा कांग्रेसबाट विक्रमसिंह धामी उम्मेदवार बने । सत्ता गठबन्धनबाट अहिले चुनावी मैदानमा छन् बडू । पाँच दलिय गठबन्धनका कारण तेस्रो जीत निश्चित भएको बडूको दाबी छ । एमाले उम्मेदवार ठगुन्ना पनि आफ्नो जित हुनेमा विश्वस्त छन् । स्थानीय तह निर्वाचनको परिणामका आधारमा आफू विजयी हुनेमा ठगुन्ना ढुक्क छन् ।

एजेण्डा एकनासका

कांग्रेस उम्मेदवार बडू र एमाले उम्मेदवार ठगुन्नाका चुनावी एजेण्डा उस्ताउस्तै छन् । दुवै उम्मेदवारले महाकाली करिडोर दार्चुला तिङ्कर सडक समयमै सम्पन्न गर्ने दाबी गरेका छन् । निर्माणाधीन दार्चुला–तिङ्कर सडकको ट्र्याक खुलाउन बाँकी ८७ किलोमिटर क्षेत्र नेपाली सेनालाई दिएको र समयमै निर्माण गर्न पहल गर्ने दुवैको वाचा छ । यो बाहेक जिल्लाभित्र विद्युतीकरण, खानेपानी, विमानस्थल, पर्यटन पूर्वाधार लगायत दुवै उम्मेदवारका चुनावी मुद्दा छन् ।

बडू र ठगुन्ना दुवै महाकाली नगरपालिका–५ का बासिन्दा हुन् । एउटै वडाका यी दुवैको मतदान केन्द्र पनि एउटै रहेको छ । गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा प्राप्त मतपरिणामका आधारमा गठबन्धन र एमालेबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । दुई नगरपालिकासहित नौवटा स्थानीय तह रहेको दार्चुलामा एमालेले शैल्यशिखर र महाकाली नगरपालिका तथा मालिकार्जुन दुहुँ र व्याँस गाउँपालिका प्रमुख जितेको थियो ।

यस्तै उसले शैल्यशिखर, महाकाली र लेकम गाउँपालिकामा उपप्रमुख–उपाध्यक्ष जितेको थियो । अपिहिमाल, लेकम, नौगाड र मार्मा गाउँपालिकामा माओवादी केन्द्रले प्रमुख तथा व्याँस र मालिकार्जुन गाउँपालिकामा उपाध्यक्ष जितेको थियो । कांग्रेस भने कुनै पनि स्थानीय तहको प्रमुखमा विजयी भएन । काग्रेसले अपिहिमाल, नौगाड, दुहुँ र मार्मा गाउँपालिकामा उपाध्यक्ष जीतेको थियो ।

कूल ६१ मध्ये ३४ वडामा एमाले, १९ वडामा कांग्रेस र १० वडामा माओवादी केन्द्र विजयी भएको थियो । स्थानीय तहको निर्वाचन मतपरिणाम अनुसार एमालेको मत २९ हजार ३९७, कांग्रेसको २१ हजार पाँच ५४ तथा माओवादी केन्द्रको सात हजार ८८१ मत रहेको छ । आगामी मङ्सिर ४ गते हुने निर्वाचनका लागि दार्चुलामा ४५ हजार ५४३ पुरुष र ४३ हजार ६११ महिला गरी कुल ८९ हजार १५४ मतदाता छन् । यहाँ ११२ मतदानस्थल र १४१ मतदान केन्द्र कायम गरिएको छ ।