सूचनाको शक्ति - The Power Of Information

        

म्यादीमा पाको पुस्ता, ‘कसैलाई रहर, कसैलाई परिवारको छाक टार्ने बाध्यता’

स्थानीय तहको आउँदो निर्वाचन लक्षित म्यादी प्रहरीमा भर्ना हुन जिल्ला प्रहरी कार्यालय पर्वतमा आइतबार बिहानैदेखि ठेलमठेल भिड लागिरहेको छ ।

भर्ती हुन आएकाहरूमा युवाहरूको सङ्ख्या बढी भएको भए पनि यदाकदा तोकिएको उमेर हद छुनै लागेका पाका पुस्ताका व्यक्तिहरू पनि भेटिने गरेका छन् । जिल्ला प्रहरीका कार्यालय पर्वतमा लाइनमा देखिए जिल्लाको कुश्मा नगरपालिका–११ का ५२ वर्षीय डिल्लीराम पौडेल ।

पौडेललाई बच्चादेखि नै प्रहरी हुन खुबै मन लाग्थ्यो । २०४९ सालमा भर्ती भएका उनको प्रहरी बन्ने सपना लामो समय टिक्न सकेन । सशस्त्र द्वन्द्वका कारण ज्यान जान सक्ने खतरामा उनको परिवारले फिर्ता बोलायो ।

त्यो बेलाको प्रहरी बन्ने भूतले बुढेसकालसम्म पनि छाडेको छैन उनलाई । यही कारण उनी हरेक निर्वाचनमा म्यादी प्रहरीमा भर्ती हुँदै नेपाल प्रहरीको स्थायी कर्मचारी बन्न नसके पनि पोसाकमा सजिलै सपना पूरा गरिरहेका छन् ।

‘घरमा खासै काम नभएकोले फुर्सदको समयलाई सदुपयोग गर्न आएको हुँ । रोजगारी पनि छैन । उति बेला द्वन्द्वका कारण घरकाले प्रहरी हुन दिएनन्, प्रहरीको पोसाक पहिरिने सपना पूरा हुन पाएन,’ उनले भने ।

उनले पैसा कमाउनको लागि भनेर म्यादी हुन नआएका बताए । उनले भने, ‘प्रहरी सङ्गठन भनेको सङ्गठन नै हो, प्रहरीको पोसाक लगाउँदा नै रगत तात्छ, देशको सेवा गर्न मन लाग्छ । कहाँका हुन कहाँका साथीहरू भेट भएर कुरा गर्न पाइन्छ ।’

प्रहरी बन्ने वर्षौँ अगाडिको धोको बुढेसकालमा भए पनि पूरा गर्न पाएकोमा उनी खुसी छन् । ५२ वर्ष पुगेका कारण यो नै आफ्नो अन्तिम प्रयास हुन सक्ने र प्रहरीले जहाँ खटाउँछ त्यहीँ जान आफू तयार रहेको तथा तालिममा खट्न पनि सक्ने पौडेल बताउँछन् ।

कोही रहरैमा म्यादी प्रहरीमा आउँदा कोहीलाई भने करलाग्दी नै परेको छ । जिल्लाकै कुश्मा नगरपालिका–९ कटुवाचौपारीका रुद्रबहादुर परियार भने सन्तान र श्रीमतीलाई पूरा पेट खुवाउन सकिएला भन्ने आशामा म्यादी प्रहरीमा भर्ना हुन आएका हुन् ।

बेरोजगारीका कारण आफू समस्यामा रहेका बताउने उनले गाउँमा सामान्य मजदुरी गर्दा भन्दा म्यादी प्रहरीमा रहँदाको तलब धेरै हुने भएका कारण भर्ती हुन आएको रुद्रबहादुर बताउँछन् । उनले समस्याकै कारण आफू यहाँ भर्ती हुन आएको बताए ।

‘भारत गएर काम गर्दा पनि गतिलो भएन, अहिले गाउँमा काम गर्दा ५–७ सयभन्दा आउँदैन । अलिकति दिन भए पनि म्यादीमा त त्यो भन्दा धेरै पैसा आउँछ,’ उनले भने, ‘जता गए पनि कामै गर्ने हो । अर्को कुरा १९ वर्षको उमेरमा प्रहरीमा भर्ती हुन गएका उनी दौडमा फालिएपछि प्रहरी हुन सकिनँ । त्यो बेलाको रहर मेटाऊँ भन्ने पनि मेरो चाहना हो ।’

मोदी गाउँपालिका–५ बाजुङ घर भएका ४६ वर्षीय रमाकान्त सुवेदी पनि परिवारको गर्जो टार्नकै लागि म्यादी प्रहरीमा भर्ती हुन आएको बताउँछन् । पहिले दक्षिण कोरियाको राजदूतावासमा सुरक्षा गार्डको रूपमा समेत रहेका उनी त्यही प्रमाणपत्र बोकेर म्यादी प्रहरीमा भर्ती हुँदै आएका छन् ।

संविधानसभाको निर्वाचनमा पनि म्यादी प्रहरीको रूपमा काम गर्ने मौका पाएका सुवेदीलाई पनि सानैदेखि सेना वा पुलिसमा काम गर्ने इच्छा थियो । ‘सानैदेखि सेना पुलिसमा आउन मन लाग्थ्यो । तर आफ्नो मान्छे नभएका कारण भर्ती हुन सकिनँ । यही भए पनि प्रहरी बन्न पाए मेरो लागि खुसीको कुरा हो,’ उनले भने ।

२०६४ सालदेखिका हरेक निर्वाचनमा म्यादी प्रहरी रहँदै आएको उनले बताए । उनले भने, ‘दौडन सक्छु । बेरोजगार मान्छेलाई केटाकेटी पाल्न गाह्रो छ । बेरोजगारीकै कारण म्यादी बन्न मन लागेको हो । काम गर्छु भन्दा नि नपाएको बेलामा यही भए पनि किन छाड्नु ? यो पैसा बुझेर रिल्याक्स गरेर उडाउन आएको होइन, नुन तेल बेसार किनौँला भनेर हो ।’

बाजुङकै ५३ वर्षीय लालबहादुर कार्कीसँग ०३६, ०७० र ०७४ सालको निर्वाचनमा म्यादी प्रहरी भएर काम गरेको अनुभव छ । पूर्व भारतीय सेनासमेत रहेका उनले त्यसको पेन्सनबापत मासिक ४० हजार रुपैयाँ पाउँदै आएका छन् । पैसाको लागिभन्दा पनि आफूलाई फेरि फौजमै रहेको अनुभूति दिलाउन म्यादी प्रहरीमा आएको उनले बताए ।

‘पुराना साथीहरूसँग भेट हुन्छ, फेरि पनि आर्मीमै रहेको महसुस हुन्छ भनेर आएको हुँ । मनोरञ्जन र सिकाइ पनि हुन्छ,’ लालबहादुर भन्छन्, ‘घरमा सकेको खेती किसानी गरेको छु । सेनाको पेन्सन ४० हजार आउँछ, मलाई पैसा चाहिएको होइन । फेरि पनि फौजी बन्ने हो भनेर आएको हुँ ।’ आइतबारदेखि नै निकै भिड लागेको बताउँदै उनले लाइनमा बसेकाहरू उच्च शिक्षा लिएकाहरूदेखि लिएर पूर्व कर्मचारीहरू समेत रहेको बताए ।

म्यादी प्रहरीको भर्तीमा खटिएका जिल्ला प्रहरी कार्यालय पर्वतका प्रहरी निरीक्षक प्रदीप पौडेल कोही प्रहरी हुने रहर मेटाउन त कोही घरायसी बाध्यताले म्यादी प्रहरीमा फाराम भर्न आएको बताउँछन् । म्यादी प्रहरीमा पूर्व सुरक्षाकर्मी तथा पूर्व म्यादी प्रहरीलाई प्राथमिकतामा राखिएका कारण पनि यस्तै खालका जनशक्तिको चाप पनि धेरै रहेको इन्स्पेक्टर पौडेलको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति : ७ चैत्र २०७८, सोमबार १८:५६