काठमाडौं । बहुपक्षीय विकास साझेदार एसियाली विकास बैंक (एडीबी)ले सन् २०१९ देखि सन् २०३० को बीचमा विकासशील देशमा जलवायु सम्बन्धी लगानी १०० अर्ब अमेरिकी डलर पुर्‍याउने भएको छ ।

एडीबीका अध्यक्ष मासात्सुगु आशाकावाले एसिया प्रशान्त क्षेत्रमा जलवायु परिवर्तनको लडाइँमा गर या मरको स्थिति भएको भन्दै गहिरिदों जलवायु संकटले धेरैलाई जलवायु परिवर्तनमा लगानी बढाउन अपिल गर्नुपर्ने स्थिति आएको बताएका छन् ।

‘हामीले जलवायु परिवर्तन विरुद्धको लडाइँमा हाम्रो आफ्नै सञ्चित जलवायु सम्बन्धी लगानी स्रोतबाट सन् २०३० सम्म १०० अर्ब अमेरिकी डलर लगानी गर्ने निर्णय गरेका छौं,’ अध्यक्ष आशाकावाले भनेका छन् ।

सन् २०१८ मा एडीबीले यसेको ७५ प्रतिशत जलवायु प्रतिकार्य सम्बन्धी अपरेसन सहयोग र उसको आफ्नै जलवायु सम्बन्धी लगानी स्रोतबाट स्न २०३० सम्म कुल ८० अर्ब अमेरिकी डलर लगानी गर्ने बताएको थियो । नयाँ घोषणाले लगानीको महत्वाकांक्षा बढाइदिएको छ ।

एडीबीले अहिलेसम्मको सञ्चित लगानी सन् २०१९ देखि सन् २०२१ सम्म १७ अर्ब अमेरिकी डलर रहेको बताएको छ । जलवायु सम्बन्धी लगानीको महत्वकांक्षी लक्ष्यले एडीबीले यसका विकासशील सदस्य राष्ट्रलाई थप सहयोग प्रदान गर्न सक्नेछ ।

कोभिड–१९ महामारी र जलवायु संकटबीच आपसमा अन्तरसम्बन्धित चुनौतीहरूको समाधानका लागि सदस्य राष्ट्रहरूलाई हरित, उत्थानशील र समावेशी पुनरूत्थानका लागि साहसी निर्णय लिनका लागि सहयोगी हुने बताइएको छ ।

एडीबीको २० अर्ब अमेरिकी डलरको नयाँ घोषणा सहितको सय अर्ब डलर निम्न पाँच क्षेत्रमा केन्द्रीत हुने बताइएको छ । यसमा जलवायु परिवर्तन न्यूनीकरणका कार्यहरूलाई प्राथमिकता दिइएको एडीबीका अध्यक्ष आशाकावाले बताएका छन् ।

एडीबीका अध्यक्ष आशाकावाका अनुसार जसमा उर्जा भण्डारण, उर्जा दक्षता, न्यून–कार्बन उत्सर्जन गर्ने यातायातलाई प्राथमिकता दिदैं एडीबीले जलवायु परिवर्तन न्यूनीकरण कार्यका लागि सन् २०३० सम्म ६६ अर्ब अमेरिकी डलर खर्च गर्नेछ ।

त्यस्तै, सहरी विकास, कृषि, पानी आपूर्ति लगायत जलवायु अनुकुलनमा आधारित रूपान्तरणकारी परियोजनाहरूमार्फत् विकसित खालको उत्थानशीलताको अभ्यास गरिने भएको छ । एडीबीले अनुकुलनमा आधारित परियोजना र लक्षित उपलब्धि हासिल गर्नका लागि ३४ अर्ब अमेरिकी डलर लगानी गर्दैछ ।

एडीबीले निजी क्षेत्रतर्फको अपरेसनमा जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी लगानी बढाइने जनाइएको छ । एडीबी र निजी लगानीकर्ताबीचको साझेदारीमा सम्भाव्य थुप्रै परियोजनाहरूमा लगानी गरिने भएको एडीबीका अध्यक्ष आशाकावाले बताएका छन् ।

सञ्चालन दक्षता, बजारको मागमा आधारित रहेर महामारीपछिको पुनरूत्थान तथा नयाँ प्रविधि र नवप्रर्वतन प्रवद्र्धनमार्फत् जलवायु सम्बन्धी लगानीलाई प्रभावकारी बनाउने एडीबीले उल्लेख गरेको छ ।

एडीबीले निजी क्षेत्रतर्फको जलवायु सम्बन्धी लगानीलाई पनि आफ्नै स्रोतबाट १२ अर्ब र क्राउडीङ (अन्यबाट स्रोत खोजेर) थप १८ अर्ब अमेरिकी डलर गरी ३० अर्ब अमेरिकी डलर पुर्याउने आकांक्षा राखेको छ ।

एडीबीले यसका सदस्य विकाशील राष्ट्रहरूलाई नीतिमा आधरित सहयोग जारी राख्दै संस्थाहरूलाई पनि जलवायु परिवर्तन न्यूनीकरण र उत्थानशीलता विकासका लागि तयार गर्ने उल्लेख गरेको छ ।

कोभिड–१९ महामारी र जलवायु संकटबीच आपसमा अन्तरसम्बन्धित चुनौतीहरूको समाधानका लागि सदस्य राष्ट्रहरूलाई हरित, उत्थानशील र समावेशी पुनरूत्थानका लागि आशियान क्याटालिटीक ग्रीन फाइनान्स फेसेलिटी र ग्रीन रिकोभरी प्लेटफर्ममार्फत निजी क्षेत्रले पुँजी बजारबाट स्रोत परिचालन गरी न्यून कार्बनमा आधारित पूर्वाधार विकास गर्ने एडीबीको विश्वास छ ।