जुम्ला । जुम्लामा नेपालकै सबैभन्दा ठूलो स्याउ बगैँचा स्थापना गरिएको छ । बगैँचामा करिब ३० हजार स्याउका बिरुवा एकैपटक रोप्ने अभियान सुरु गरिएको छ । गुठीचौर गाउँपालिका–५, काडाखोला जलजलामा नेपालकै ठूलो फुजी स्याउ बगैँचा स्थापना भएको हो । गुठीचौर एग्रो फार्म प्रालिका अध्यक्ष मीनबहादुर भण्डारीले उच्च घनत्व जातको आधुनिक स्याउ बगैँचा स्थापना गरेका हुन् ।

झन्डै आठ करोड रुपैयाँ लगानी रहेकामा पाँच करोड बैङ्कको र तीन करोड फार्मको रहेको छ । बगैँचामा स्याउ रोप्न कर्णाली प्रदेश भूमि व्यवस्था तथा कृषि सहकारी मन्त्रालयका सचिव डा. राजेन्द्रप्रसाद मिश्र, स्याउ सुपरजोन कार्यालयका प्रमुख नवराज भण्डारी आएका थिए । सचिव मिश्रले निषेधाज्ञामा बगैँचामा नआउनुपर्ने भए पनि अस्पतालमा डाक्टरले बिरामीलाई छोड्न नसकेजस्तै कृषि सचिवले किसान छोड्न नहुने भएर आएको बताए ।

उनले भूमि व्यवस्था तथा कृषि सहकारी मन्त्रालयले स्याउको प्रशोधन, बजारीकरण, कृषि सडकलगायतका प्राविधिक सहयोग गर्नसक्ने बताए । बगैँचाका लागि २५ हजार बिरुवाको व्यवस्थापन किसान आफैँले र बाँकी पाँच हजार ५० प्रतिशत अनुदानमा सरकारले सहयोग गरेको छ । स्याउ सुपरजोन कार्यालयले पाँच हजार स्याउ बिरुवा ५० प्रतिशत अनुदानमा सहयोग गरेको कार्यालय प्रमुख नवराज भण्डारीले जानकारी दिए ।

उनका अनुसार अर्को वर्ष २० हजार रोप्ने योजना छ । गत वर्षको चैतदेखि नै बगैँचा स्थापनाको तयारी थालिएको थियो । बन्दाबन्दी अवधिभर बगैँचाको पूर्वाधार निर्माणदेखि बिरुवा रोप्ने तयारीसम्मका क्रियाकलाप भए पनि रोप्न पाइएको थिएन । ३० वर्षका लागि ८६ जना किसानबाट लिजमा दिएको एक लाख ५० हजार वर्गमिटर जग्गामा पूर्वाधारसहितको सुविधा सम्पन्न स्याउ बगैँचा निर्माण भएको छ ।

बगैँचामा एक दिनमा डेढ सयदेखि अढाई सयसम्म कामदारले रोजगारी पाएका छन् । एक जना आयोजना प्रमुख, लेखापाल दुई जना, ओभरसियर एक जना, स्टोर किपर दुई जना, हेल्पर १२ जना, जेटीए चार जना र चौकीदार चार जना राखिएको छ । दुई जना सहजकर्ता, तीन जना चालक र तीन जना सहचालकले पनि रोजगारी पाएका छन् । गाउँमै नेपालकै ठूलो बगैँचा स्थापना भएपछि स्थानीयवासी खुसी भएका छन् ।

उनीहरूले स्याउ बगैँचामा काम पाउनुका साथै स्याउ फलाउनको लागि प्रेरणा मिल्ने बताए । लगानीकर्ता मीनबहादुर भण्डारीले जडीबुटी व्यापार गर्दा कमाएको रकमले आफ्नै भूमिमा स्याउ बगैँचा स्थापना गर्न पाउँदा खुसी लागेको बताए । उनले स्याउ खेती गरेर कृषि कर्मको एक परिचय दिने लक्ष्य रहेको बताए । स्याउ सुपरजोन कार्यालय प्रमुख भण्डारीका अनुसार तातोपानी गाउँपालिकाको हियाँखोलामा पनि छ हजार स्याउका बिरुवा रोपिएको स्थानमा घेरबार र सिँचाइ सुरु गरिएको छ ।

त्यस बगैँचामा पनि प्रदेश कृषि सचिव मिश्रले पुगेर लिफ्ट सिँचाइको सम्भावनाका विषयमा समेत अनुगमन गरेको जानकारी दिए । जुम्लामा यस वर्ष भण्डारीको बगैँचामा ३० हजार र अन्यत्र ३० हजार गरी ६० हजार फुजी स्याउ बिरुवा रोपिने बताइएको छ । जुम्लामा करिब २५ वर्षअघि किसान पदमबहादुर महतले जुम्ला महतगाउँको नाङ्गो डाँडामा चार हजार स्याउका बिरुवा लगाएपछि एकै पटक धेरै स्याउ उत्पादन भएको थियो । अहिले जुम्लामा जिल्लाभर स्याउका बिरुवा रोप्ने र बगैँचा लगाउने होडबाजी नै हुने गरेको छ ।