नीरज गौतम । नेपालगन्ज । बाँके जिल्लामा सञ्चालित प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजनाअन्तर्गत मकै जोन कार्यक्रम प्रभावकारी बन्दै गएको छ । तीन वर्षदेखि सञ्चालन हुँदै आएको परियोजनाको शुरुआती चरणमा जिल्लाका १० समूह र सहकारीमा आबद्ध कृषकले ३५० हेक्टर जमीनमा मकै खेती गर्दै आएकामा अहिले ३५ कृषक समूहले ६२१ हेक्टर जमीनमा मकै खेती गर्दै आएका छन् ।

जिल्ला परियोजना प्रमुख देवेशकुमार मिश्रकाअनुसार, दुई वर्षको अवधिमा परियोजनाको कार्यक्रममा कृषक सहकारी, कृषक उद्यमी, जल उपभोक्ता र कृषक समूहका एक हजार ३४३ कृषक आबद्ध भइसकेका हुन् । परियोजना अन्तरगत कृषकहरूलाई आधुनिक उपकरणलगायत प्राविधिक सहयोग हुँदै आएको बताइएको छ ।

‘पहिले गरिँदै आएको मकै खेती र अहिले परियोजनाले भनेजस्तो मकै खेतीमा धेरै भिन्नता छ, थोरै लगानीमा धेरै फाइदा लिन सकिएको छ,’ डुडुवा गाउँपलिकाका कृषक रामप्रसाद यादवको भनाइ छ । नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाको पाँच वडा तथा डुडुवा गाउँपालिकाको बेतहनी, वनकट्टी र हिरमिनिया गाउँलाई परियोजनाभित्र समेटिएको छ ।

परियोजना कार्यक्रमअन्तर्गत यस जिल्लाका कृषकहरूले हिउँदे र वसन्ते मकै खेती गर्दै आएकामा आगामी आर्थिक वर्षदेखि बर्खे खेतीका लागि पनि ४० कृषक समूह छनोट गरिएको छ । ‘परापूर्वदेखि मकै खेती हुँदै आएको बाली, जलवायु र माटोे अनुकूल तथा कृषकको मागका आधारमा परियोजनाले यस जिल्लालाई मकै जोनका रुपमा छनोट गरेको हो,’ परियोजना प्रमुख मिश्रको भनाइ छ ।

जिल्लामा सञ्चालित उक्त कार्यक्रमअन्तर्गत कृषकहरूलाई किटनाशक औषधि, बीउबिजन र विभिन्न कृषि उपकरणमा ५० देखि ८५ प्रतिशतसम्म अनुदान सहयोगमा उपलव्ध गराउनाका साथै मकै खेतीसम्बन्धी तालीम पनि दिँदै आइएको छ ।

अनुदान सहयोग अन्तरगत पछिल्लो पटक नेपालगन्ज उपमहाननगरपालिका–१५ को विजय नर्सरी फर्म, वडा नम्बर २२ पुरैनीको मौसमी कृषक समूह र डुडुवा गाउँपालिका–६ बल्दीपुरवाको कृषि सहकारी संस्थालाई करीब रु ७५ लाख बराबरको तीन थान ट्याक्टर, ट्रली, थ्रेसर, रोराबेटरलगायत उपकरण ५० देखि ८५ प्रतिशत अनुदानमा उपलब्ध गराइएको छ ।

सो परियोजना मुलुकका सबै जिल्लामा सञ्चालित छ । जिल्लाको भूगोल, जलवायु, माटोको अवस्था, कृषकका मागलगायत प्राविधिक पक्षको आकलन गरी कुन जिल्लामा कुन बाली परियोजना अन्तरगत सिफारिस गर्ने भनेर तय हुने गरेको जिल्ला परियोजना प्रमुख मिश्रले बताए । रासस