काठमाडौैं । सेयर बजारमा लगानी नगर्न भन्दै अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले गरेको आग्रह र बजार अझै घट्ने प्रक्षेपणको नकारात्मक प्रभावका कारण नेगेटिक सर्किट ब्रेकर लगाइएको बजार १५ मिनेट स्थगन भई खुलेसँगै केही सुधार देखिएको छ ।
११ महिनाअघि बैंक र बिमा समूहको परिसूचकमा उछाल आएपछि पोजेटिभ सर्किट ब्रेकर लगाई बजारको उत्तेजक गतिलाई नियन्त्रणमा लिइएको थियो । ११ महिनापछि बजारमा नेगेटिभ सर्किट ब्रेकर लागेको हो । सोमबार कारोबार सुरु भएको एकघण्टामा बजार ३ प्रतिशत भन्दा बढीले घटेपछि नेगेटिभ सर्किट ब्रेकर लगाई कारोबार १५ मिनेटका लागि स्थगित गरिएको थियो । पहिलो एकघण्टामा ३६.८५ अंकले घटेको बजार त्यसपछि भने केही सम्हालिएर अगाडि बढिरहेको छ ।
नेप्से परिसूचक घटेर ११८३.५९ अंकमा सीमित भएको थियो । १५ मिनेट स्थगन गरी ११ः५५ मा खुुलेको कारोबारपछि भने केही सुधार भइरहेको हो । यो समाचार तयार पार्दासम्म नेप्से परिसूचकमा केही सुधार भई ११९३.२८ अंकमा पुुगेको छ । १४ करोड बढीको कारोबार भएको छ भने क वर्गका कम्पनीहरुमा उच्च बिक्री चाप देखिएको छ ।

के हो सर्किट ब्रेकर ? किन र कतिबेला लगाइन्छ ?
पूँजीबजारमा सोमबार ११ महिनापछि सर्किट ब्रेकर लागेको छ । दैनिकजसो पहिरो गइरहेको बजारमा सोमबार एकाएक तीव्र गिरावट देखिएपछि नेगेटिभ ब्रेकर लगाई बजारलाई नियन्त्रण गरिएको हो । बजार घट्दो क्रममा रहेकोले ‘सर्किट ब्रेकर’ शब्दावली फेरि एकपटक चर्चामा आएको छ । नयाँ लगानीकर्तामध्ये धेरैले सर्किट ब्रेकर र यसलाई कुन अवस्थामा सक्रिय पार्ने भन्ने बिषय नबुुझेका हुन सक्छन् ।
सर्किट ब्रेकर नेपाल स्टक एक्सचेञ्जले कम्पनीको सेयर मूल्य तथा समग्र बजारको उतारचढावलाई नियन्त्रण गर्न अपनाएको एक विधि हो । कुनै कम्पनीको सेयर मूल्य अघिल्लो दिनको अन्तिम मूल्यको १० प्रतिशभन्दा बढ्ने वा घट्ने स्थिति भएमा सो कम्पनीको कारोबार थप बढ्न तथा घट्न सक्दैन र त्यही १० प्रतिशत भित्र रहेर कारोबार गर्न सकिन्छ । यसको सुरुवात नेप्सेले २०६३ असोज १० गतेबाट गरेको हो ।

यसरी लगाइन्छ सर्किट ब्रेकर
समग्र सेयर बजारमा हुने अस्वभाविक उतारचढावलाई नियन्त्रण गर्न नेपाल स्टक एक्सचेञ्जले २०६४ असोज ६गतेदखि पूरै बजारमा सर्किट ब्रेकर लगाउन सुरु गरेको हो । सुरुमा नेप्सेले अंकका आधारमा कारोबार स्थगन गर्दै आएकोमा २०६५ भदौ ९ गतेदेखि भने प्रतिशतका आधारमा सर्किट ब्रेकर लगाउँदै आएको छ । जसअनुसार कारोबार सुरु भएको पहिलो एक घण्टामा नेप्से परिसूचक ३ प्रतिशतले परिवर्तन भएमा १५ मिनेटका लागि पहिलो सर्किट ब्रेकर लगाई कारोबार स्थगन हुन्छ ।
पुनः कारोबार खुलेपछि परिसूचक ४ प्रतिशतले परिवर्तन भएमा दोश्रो पटक सर्किट ब्रेकर लाग्छ र कारोबार स्थगित गरिन्छ । दोश्रो सर्किट ब्रेकर लगाएपछि ३० मिनेटका लागि कारोबार स्थगित हुन्छ । त्यसपछि खुलेको बजार परिसूचक ५ प्रतिशतले परिवर्तन भएमा सो दिनको बाँकी कारोबार नै स्थगन हुन्छ ।